Πόνος στην ούρηση: Τι σημαίνει και πότε ανησυχούμε;
Ο πόνος στην ούρηση είναι ένα σύμπτωμα που πολλοί άνδρες αντιμετωπίζουν σε κάποια στιγμή της ζωής τους και συχνά το υποτιμούν ή το αποδίδουν σε «μια απλή ενόχληση που θα περάσει». Ωστόσο, στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα σύμπτωμα που μπορεί να κρύβει πίσω του πολλές και διαφορετικές παθήσεις του ανδρικού ουροποιητικού, μερικές από τις οποίες απαιτούν άμεση ιατρική αξιολόγηση. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί στην αρχή, κατά τη διάρκεια ή στο τέλος της ούρησης και να συνοδεύεται από τσούξιμο, κάψιμο, συχνουρία, αίσθηση ατελούς κένωσης ή ακόμη και αίμα στα ούρα. Από απλές φλεγμονές μέχρι σοβαρότερες ουρολογικές παθήσεις, κάθε είδος πόνου αποτελεί ένδειξη ότι κάτι στον προστάτη, στην κύστη ή στην ουρήθρα δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε.
Ειδικά στους άνδρες άνω των 50 ετών, η δυσουρία μπορεί να σχετίζεται με υπερπλασία προστάτη, ενώ σε νεότερες ηλικίες συχνά έχει να κάνει με ουρηθρίτιδα ή λιθίαση. Σε κάθε περίπτωση, η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική, αφού το σύμπτωμα αυτό αποτελεί έναν από τους πιο ξεκάθαρους τρόπους με τους οποίους «μιλά» το ουροποιητικό σύστημα όταν υπάρχει πρόβλημα. Η αξιολόγηση από ουρολόγο δεν πρέπει να καθυστερεί, ειδικά όταν ο πόνος επιμένει, επιδεινώνεται ή συνοδεύεται από πυρετό, αίμα στα ούρα ή κατακράτηση.
Πόνος στην ούρηση και φλεγμονές του ουροποιητικού
Ο πόνος στην ούρηση είναι ένα από τα πιο συχνά και χαρακτηριστικά συμπτώματα φλεγμονών στο ουροποιητικό σύστημα και στους άνδρες συχνά αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχει κάποια λοίμωξη ή διαταραχή που χρειάζεται άμεση διερεύνηση. Οι φλεγμονές μπορεί να εντοπίζονται στην ουρήθρα, στην κύστη ή στον προστάτη, και προκύπτουν είτε από μικροβιακή λοίμωξη είτε από σεξουαλικώς μεταδιδόμενους παράγοντες. Η ουρηθρίτιδα προκαλεί έντονο κάψιμο κατά την έναρξη της ούρησης, τσούξιμο κατά μήκος της ουρήθρας και συχνά έκκριμα, ενώ η κυστίτιδα —που στους άνδρες εμφανίζεται κυρίως όταν υπάρχει υπερπλασία προστάτη ή κατακράτηση ούρων— συνοδεύεται από συχνουρία, επείγουσα ανάγκη για ούρηση, θολά ούρα και πόνο χαμηλά στο υπογάστριο.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η προστατίτιδα, η οποία μπορεί να είναι οξεία, με έντονα συμπτώματα όπως υψηλό πυρετό, ρίγος, δυσκολία στην ούρηση και έντονο πόνο στο περίνεο, ή χρόνια, όπου ο πόνος είναι πιο ήπιος αλλά επίμονος, επηρεάζοντας την καθημερινότητα και τη σεξουαλική λειτουργία. Επειδή οι φλεγμονές αυτές μπορεί να επεκταθούν και να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές όπως απόστημα προστάτη, νεφρική λοίμωξη ή επαναλαμβανόμενα επεισόδια δυσουρίας, η έγκαιρη διάγνωση μέσω εξετάσεων ούρων, υπερηχογραφήματος και κλινικής αξιολόγησης από ουρολόγο είναι απαραίτητη για τη σωστή θεραπεία και την πλήρη αποκατάσταση.
Πόνος στην ούρηση και πέτρες στο ουροποιητικό
Ένας από τους συχνότερους λόγους για πόνο στην ούρηση στους άνδρες είναι η λιθίαση του ουροποιητικού, η οποία αφορά την παρουσία πέτρας στο νεφρό, στον ουρητήρα ή στην κύστη. Οι πέτρες σχηματίζονται όταν ορισμένες ουσίες στα ούρα συγκεντρώνονται σε υψηλές ποσότητες και κρυσταλλώνονται, δημιουργώντας από μικροσκοπικούς κόκκους μέχρι μεγαλύτερους λίθους που προκαλούν σημαντικά συμπτώματα. Όταν μια πέτρα κινείται μέσα στον ουρητήρα, μπορεί να προκαλέσει έντονο κωλικοειδή πόνο, που ακτινοβολεί προς τη βουβωνική χώρα ή ακόμη και στους όρχεις, ενώ η τριβή του λίθου με τα τοιχώματα του ουροποιητικού δημιουργεί μικροτραυματισμούς που οδηγούν σε κάψιμο, δυσουρία και συχνά παρουσία αίματος στα ούρα.
Σε περίπτωση που ο λίθος βρίσκεται χαμηλά, κοντά στην είσοδο της κύστης, ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται συνεχή ανάγκη για ούρηση, χωρίς όμως να καταφέρνει να αποβάλει ικανοποιητική ποσότητα ούρων, γεγονός που δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη ενόχληση. Οι πέτρες στην κύστη, που εμφανίζονται συχνότερα σε άνδρες με υπερπλασία προστάτη ή κατακράτηση ούρων, μπορεί επίσης να προκαλέσουν πόνο στην ούρηση, διακοπτόμενη ροή και αίσθηση «εμποδίου» κατά την κένωση. Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία, ενώ η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του λίθου: μικρές πέτρες μπορούν να αποβληθούν με φαρμακευτική αγωγή και άφθονη ενυδάτωση, μεγαλύτερες μπορεί να χρειαστούν εξωσωματική λιθοτριψία, ενώ οι πιο επίμονες ή αποφρακτικές αντιμετωπίζονται με ενδοσκοπική αφαίρεση ή laser λιθοτριψία. Η έγκαιρη αντιμετώπιση μειώνει τον πόνο, αποτρέπει επιπλοκές και προστατεύει τη νεφρική λειτουργία.
Παθήσεις προστάτη που ευθύνονται
Οι παθήσεις του προστάτη αποτελούν μία από τις πιο συχνές αιτίες πόνου στην ούρηση, ιδιαίτερα σε άνδρες άνω των 50 ετών, καθώς ακόμη και μικρές αλλαγές στο μέγεθος ή στη λειτουργία του προστάτη μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την ομαλή ροή των ούρων. Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη είναι η συνηθέστερη πάθηση και οφείλεται στη σταδιακή αύξηση του αδένα με την ηλικία, γεγονός που οδηγεί σε πίεση της ουρήθρας και δημιουργία μηχανικής απόφραξης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αδύναμη ροή, ανάγκη για συχνή ούρηση, νυχτουρία, καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης και αίσθηση ότι η κύστη δεν αδειάζει ποτέ εντελώς. Σε πολλές περιπτώσεις η προσπάθεια που καταβάλλει ο άνδρας για να ουρήσει προκαλεί τσούξιμο ή πόνο, ενώ η στάση ούρων ευνοεί την ανάπτυξη φλεγμονών που επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο τα συμπτώματα. Η χρόνια προστατίτιδα αποτελεί επίσης μία από τις πιο επίμονες και ενοχλητικές παθήσεις του προστάτη· μπορεί να οφείλεται σε παλαιότερη μικροβιακή λοίμωξη, αλλά συχνά εμφανίζεται χωρίς σαφή αιτία, δημιουργώντας έναν κύκλο δυσφορίας που περιλαμβάνει βαρύτητα στο περίνεο, πίεση στη βάση του πέους, πόνο χαμηλά στην κοιλιά και δυσφορία μετά την ούρηση.
Πολλοί άνδρες αναφέρουν και πόνο κατά την εκσπερμάτιση, καθώς και μεταβολές στη σεξουαλική λειτουργία, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Αν και πιο σπάνιος, ο καρκίνος του προστάτη μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσουρία ή αλλαγές στην ούρηση όταν εξελίσσεται και αρχίζει να προκαλεί απόφραξη ή φλεγμονή στους γύρω ιστούς. Επειδή ωστόσο στα αρχικά στάδια συνήθως δεν δίνει συμπτώματα, η παρουσία πόνου ή ενοχλήσεων κατά την ούρηση δεν πρέπει να παραβλέπεται. Η έγκαιρη επίσκεψη σε ουρολόγο είναι καθοριστική για τον εντοπισμό της ακριβούς αιτίας, την πρόληψη επιπλοκών όπως κατακράτηση ή λοιμώξεις και την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για κάθε ασθενή.
Πότε ο πόνος στην ούρηση αποτελεί επείγουσα κατάσταση;
Ο πόνος στην ούρηση μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να αποτελεί ένδειξη επείγουσας ουρολογικής κατάστασης, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από αίμα στα ούρα, υψηλό πυρετό, ρίγος, έντονη αδυναμία ή αδυναμία κένωσης της κύστης. Η συνύπαρξη πόνου με αιματουρία – είτε εμφανής, είτε μικροσκοπική – αποτελεί πάντοτε προειδοποιητικό σημάδι, καθώς μπορεί να υποδηλώνει όχι μόνο φλεγμονή ή λιθίαση, αλλά και σοβαρότερες παθήσεις όπως όγκο της ουροδόχου κύστης ή νεφρού. Στους άνδρες που καπνίζουν, ο κίνδυνος καρκίνου της κύστης είναι σημαντικά αυξημένος και η αιματουρία αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη διερεύνηση χωρίς καθυστέρηση.
Παράλληλα, ο πόνος στην ούρηση που συνοδεύεται από θρόμβους αίματος, απότομη διακοπή της ροής, έντονο κάψιμο που δεν υποχωρεί ή αίσθηση πλήρους αδυναμίας για ούρηση (οξεία κατακράτηση) απαιτεί άμεση εκτίμηση σε νοσοκομείο, καθώς μπορεί να σχετίζεται με απόφραξη του ουροποιητικού ή οξεία φλεγμονή του προστάτη. Εξίσου ανησυχητική είναι η εμφάνιση πυρετού με ρίγος, που συχνά υποδηλώνει σοβαρή λοίμωξη όπως οξεία προστατίτιδα ή νεφρική λοίμωξη, οι οποίες χρειάζονται άμεση χορήγηση αντιβιοτικών και παρακολούθηση. Η ταχεία διερεύνηση με εξετάσεις ούρων, υπερηχογράφημα, ενίοτε αξονική τομογραφία και κυστεοσκόπηση είναι κρίσιμη για την έγκαιρη διάγνωση, την πρόληψη επιπλοκών και τη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση. Ο Χειρουργός Ουρολόγος, Μαρτίνης Σπυρίδων, αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα όλες τις παθήσεις που προκαλούν πόνο στην ούρηση, προσφέροντας εξατομικευμένη διάγνωση και σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές.
