Καρκινος νεφρου
Καρκίνος νεφρού θεωρείται η μη φυσιολογική ανάπτυξη κυττάρων στα όργανα των νεφρών. Με την πάροδο του χρόνου, τα κύτταρα σχηματίζουν όγκο, ο οποίος προκαλεί πρόβλημα στον οργανισμό. Ο καρκίνος νεφρού μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλους ιστούς ή ζωτικά όργανα (μετάσταση).
Ο καρκίνος του νεφρού αποτελεί την τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος, ωστόσο χαρακτηρίζεται ως η πιο επικίνδυνη μορφή του. Τα κρούσματα νεφρικών καρκινωμάτων εμφανίζουν ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες του Δυτικού κόσμου. Ο ανδρικός πληθυσμός φαίνεται να επηρεάζεται συχνότερα συγκριτικά με τον γυναικείο. Ο συχνότερος ιστολογικός τύπος είναι το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα (Renal Cell Carcinoma – RCC). Παρά τη μείωση της θνησιμότητας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στην Ελλάδα και σε ορισμένες άλλες χώρες καταγράφεται αύξηση των περιστατικών, γεγονός που προκαλεί προβληματισμό.
Καρκινος νεφρου: Παραγοντες κινδυνου
Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί η ακριβής αιτία που προκαλεί την ανεξέλεγκτη διαίρεση των κυττάρων.
Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Αυτοί είναι οι εξής:
- Η παχυσαρκία
- Το κάπνισμα
- Η υψηλή αρτηριακή πίεση
- Το οικογενειακό ιστορικό
- Οι ακτινοθεραπείες
Καρκινος νεφρου: Συμπτωματα
Ο καρκίνος δεν έχει εμφανή συμπτώματα τις περισσότερες φορές. Οι ασθενείς στην πλειονότητά τους εμφανίζουν κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα, μερικά από τα οποία είναι:
- Αίμα στα ούρα
- Οίδημα στο ύψος του πλευρού
- Πόνο στην πλάτη ή τα πλευρά
- Κούραση
- Απώλεια όρεξης
- Απώλεια βάρους
- Υψηλή πίεση αίματος
Σταδιοποιηση καρκινου του νεφρου
Ο καρκίνος διακρίνεται σε τέσσερα στάδια. Το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο καρκίνος εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθος του όγκου. Πιο συγκεκριμένα:
- Στάδιο 1: Ο όγκος είναι ακόμη στην αρχή του. Το ανώτατο όριο του μεγέθους του είναι 7 εκατοστά και δεν έχει κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες ή σε άλλους ιστούς.
- Στάδιο 2: Ο όγκος είναι μεγαλύτερος από 7 εκατοστά αλλά εξακολουθεί να μην έχει κάνει μετάσταση.
- Στάδιο 3: Στο στάδιο αυτό ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στα κύρια αιμοφόρα αγγεία ή στον ιστό που περιβάλλει το νεφρό.
- Στάδιο 4: Ο όγκος έχει εξαπλωθεί σε απομακρυσμένους λεμφαδένες και άλλα όργανα.
Διαγνωση
Ο γιατρός ξεκινάει τη διάγνωση με τη λήψη ιατρικού ιστορικού και στη συνέχεια προχωράει σε φυσική εξέταση. Οι κυριότερες εξετάσεις που κάνει ο ασθενής για να προκύψει ακριβής διάγνωση είναι η ανάλυση ούρων, οι αιματολογικές εξετάσεις, η αξονική τομογραφία, το υπερηχογράφημα, η εξέταση MRI και η βιοψία. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, ο γιατρός διαμορφώνει τη θεραπεία της νόσου.
Καρκινος νεφρου: Θεραπεια
Η θεραπευτική προσέγγιση για τον καρκίνο του νεφρού εξαρτάται από το στάδιο και το μέγεθος του όγκου, καθώς και από την ηλικία και τη γενική υγεία του ασθενούς. Οι διαθέσιμες επιλογές περιλαμβάνουν χειρουργική θεραπεία, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, στοχευμένη φαρμακευτική θεραπεία, ανοσοθεραπεία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, πιο καινοτόμες μεθόδους, όπως η κρυοθεραπεία και οι ραδιοσυχνότητες (RFA).
Χειρουργική Θεραπεία
Η χειρουργική επέμβαση παραμένει η κύρια θεραπευτική επιλογή και μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ρομποτική Ριζική Νεφρεκτομή da Vinci: Αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού μαζί με το σύστοιχο επινεφρίδιο.
- Ρομποτική Μερική Νεφρεκτομή da Vinci: Προτιμάται σε περιφερικούς όγκους μικρότερους από 4 cm, διατηρώντας το υπόλοιπο λειτουργικό τμήμα του νεφρού. Αποτελεί τη μέθοδο εκλογής σε ασθενείς με μονήρη νεφρό.
Καινοτόμες Τεχνικές
- Κρυοθεραπεία: Με τη χρήση βελονών και αερίου αργού, προκαλείται καταστροφή του όγκου μέσω χαμηλών θερμοκρασιών, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και ελάχιστες επιπλοκές.
- Ραδιοσυχνότητες (RFA): Τοποθετούνται ηλεκτρόδια που δημιουργούν θερμική βλάβη στα καρκινικά κύτταρα, με ποσοστά επιτυχίας που ξεπερνούν το 85%.
- Υπέρηχοι Υψηλής Συχνότητας (HIFU): Προκαλούν θερμική καταστροφή του ιστού, αν και με χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας (~50%).
Μεταστατική Νόσος
Για μεταστάσεις, έχουν χρησιμοποιηθεί ανοσοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή συνδυασμοί αυτών, με περιορισμένα αποτελέσματα στο παρελθόν. Ωστόσο, νεότερα στοχευμένα φάρμακα (π.χ., Sunitinib, Sorafenib, Everolimus) έχουν δείξει σημαντική βελτίωση στην πρόγνωση.
Παρακολουθηση μετα τη θεραπεια
Μετά τη θεραπευτική αντιμετώπιση, είναι απαραίτητες οι τακτικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της υγείας του ασθενούς και την έγκαιρη ανίχνευση πιθανών υποτροπών. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:
- Ακτινογραφία θώρακος
- Αξονική τομογραφία
- Υπερηχογράφημα